Wat je niet mag eten tijdens de zwangerschap, daar is al veel over gezegd en geschreven. Dat je best ook oplet met verzorgingsproducten, wist je misschien ook al. Maar er is nog meer waar je best op let. Waarom is het belangrijk om te kiezen voor gezonde en veilige materialen tijdens je zwangerschap? Welke materialen en stoffen vermijd je best als je een baby verwacht?
Wat zijn hormoonverstoorders?
Hormoonverstoorders (of "endocriene verstoorders") zijn chemische stoffen die van nature niet in het lichaam voorkomen. Ze verstoren het hormonale evenwicht doordat ze de werking van hormonen imiteren of blokkeren. Hormoonverstoorders kunnen afkomstig zijn van verschillende bronnen, zoals pesticiden, weekmakers in plastic, bewaarmiddelen in cosmetica en schoonmaakmiddelen, bepaalde medicijnen... Contact met hormoonverstoorders kan leiden tot verstoringen in onze hormoonhuishouding. Dit heeft mogelijk ernstige gezondheidseffecten op lange termijn (kanker, diabetes, obesitas, vruchtbaarheidsproblemen, gedragsproblemen...) Hormoonverstoorders zijn vooral gevaarlijk voor kwetsbare groepen, zoals zwangere vrouwen, baby's, jonge kinderen en pubers. Een lichaam in ontwikkeling is namelijk extra gevoelig voor verstoringen in het hormonale evenwicht.
Waarin vind je hormoonverstoorders?
Hormoonverstorende producten zijn eigenlijk overal. Helemaal vermijden is vrijwel onmogelijk. Ze zitten in ons voedsel, onze kledij, cosmetica, onderhoudsproducten, plastic voorwerpen..., dingen die we dagelijks gebruiken. De hormoonverstoorders dringen ons lichaam binnen omdat we ze opeten, ze inademen of ze op onze huid smeren.
De overheid stelde een lijst op met stoffen die verboden zijn omdat ze hormoonverstorend werken. Die vind je dus alvast niet meer terug in producten die bij ons op de markt komen. Goed nieuws dus? Niet echt. Volgens ons is de huidige officiële lijst van hormoonverstoorders te beperkt. Bovendien houdt de lijst geen rekening met het 'cocktaileffect'. Dit betekent dat als een product slechts een klein percentage van een hormoonverstoorder bevat, het product mag worden verkocht. Omdat het effect als beperkt wordt beschouwd. We komen echter dagelijks met meerdere producten in contact die dit ingrediënt bevatten. Het is net dit en, en-verhaal waar de effecten niet van gekend zijn. Het onderzoek naar de langetermijneffecten van dit 'cocktaileffect' is nog in volle gang.
Hoe hormoonverstoorders vermijden tijdens de zwangerschap
Wat mag je niet tijdens je zwangerschap?
1) Nieuw textiel meteen in gebruik nemen
Nieuw textiel bevat soms schadelijke stoffen, afkomstig van verf, pesticiden, verpakkingsmateriaal... was daarom nieuw textiel (kledij, handdoeken, lakens...) eerst uit voor je het draagt. Natuurlijke stoffen zijn veiliger dan synthetische, maar ook deze kunnen besmet zijn met hormoonverstorende middelen. Kies bij voorkeur textiel met een erkend labels als Oekotex of GOTS die garanderen dat het eindproduct geen schadelijke stoffen bevat.
Let op met waterdichte stoffen!
Regenjassen en andere waterafstotende textielproducten zijn vaak behandeld met producten op basis van PFOS. Gelukkig bestaan er gezondere alternatieven. De merken die Blabloom verkoopt (draagjassen van Mamalila bijvoorbeeld), gebruiken bijvoorbeeld Bionic-Finish®Eco voor een FC-vrije impregnering. Om zelf je waterafstotend textiel te verzorgen, zit je goed met Nikwax.
Koop je nieuw beddengoed? Kies voor liever voor bamboe, biokatoen of linnen dan voor synthetische stoffen!
Tijdens de zwangerschap heb je ze waarschijnlijk niet nodig, maar we geven het toch graag mee: ook tampons en maandverband kunnen hormoonverstoorders bevatten. Er is zelfs wasbaar maandverband en menstruatie ondergoed op de markt met een waterdichte laag op basis van PFOS. Ook hier trekt Blabloom resoluut de kaart van veilige alternatieven. Ontdek er meer over in onze blog "Menstruatieondergoed: jij bepaalt jouw regels".
2) Blindelings verzorgingsproducten gebruiken
Koop jij je verzorgingsproducten bij Blabloom? Dan zit je safe wat betreft hormoonverstoorders. We hebben wel enkele producten in ons assortiment die we toch afraden tijdens de zwangerschap. Omdat er bepaalde essentiële oliën inzitten bijvoorbeeld. Dat vermelden we altijd duidelijk in de producttekst en/of op de verpakking. Kijk de ingrediëntenlijsten na van shampoo, zeep, bodylotion, nagellak, make-up en andere producten die je niet bij Blabloom kocht.
Huidverzorging tijdens de zwangerschap: wat mag je smeren en wat best niet?
4) Ongewassen groenten en fruit eten
Kies waar mogelijk voor biologisch en was je groenten en fruit goed voor je het opeet. Let extra op met fruit of groenten waarvan je de schil mee opeet.
5) Eten in plastic bewaren (en opwarmen)
Restjes bewaren doe je best niet in plastic doosjes, kommen of zakjes. Let vooral op met warm voedsel en met oudere kommen. Erfde je de plastic bewaardozen van je oma? We zijn dol op hergebruik of vintage, maar deze gebruik je toch best niet. Een absolute no-go is het opwarmen van eten in plastic. Ook al staat er op de verpakking gebruiksaanwijziging dat het oké is om het in de microgolfoven op te warmen: schep het liever over op een bord of in een kom van glas, porselein of silicone. Als plastic warm wordt, kunnen er schadelijke stoffen vrijkomen. Om eten in te bewaren kan je ook kiezen voor roestvrij staal (RVS) maar dat kan dan weer niet in de magnetron. Bij Blabloom vind je kommen, bewaardozen en bewaarzakjes die vrij zijn van hormoonverstoorders.
Tip: Ook voor je baby kies je beter geen plastic flesjes. Ontdek waarom plastic flesjes niet zo'n goed idee zijn.
Zet glazen, siliconen of RVS flesjes op je geboortelijst!
6) Poetsen, afwassen en wassen met schadelijke chemicaliën
Ook reguliere huishoudproducten bevatten vaak hormoonverstoorders. Bij Blabloom vind je veilige, milde en ecologische producten voor de was, de afwas en de schoonmaak.
7) Verven
We begrijpen het: je wil dolgraag die babykamer schilderen. Maar er zijn een paar dingen waar je echt op moet letten. Verf bevat vluchtige, schadelijke stoffen die je inademt. Kies voor biologische, natuurlijke verf op waterbasis en ventileer goed tijdens en na de klus. Hoe zie je of de verf veilig is? Kijk naar het VOC/VOS-gehalte op de pot, dat moet zo laag mogelijk zijn. Of kijk of er "solventvrij" staat, ook dat is goed. Als het kan laat je dit klusje sowieso aan iemand anders over.
Tip: ook als je nieuwe meubels of een nieuw tapijt in huis hebt, verlucht je de boel best uitvoerig.
Wat betekent VOC of VOS?
VOC staat voor “volatile organic compounds”, VOS is de Nederlandse benaming: “vluchtige organische stoffen”. Dat zijn dus schadelijke luchtjes die vrijkomen.
8) Eender welke medicatie nemen
Lees altijd de bijsluiter en bespreek bij twijfel met je arts welke medicijnen je mag gebruiken. Ook natuurlijke middeltjes of voedingssupplementen kunnen schadelijk zijn.
9) Plastic speelgoed in huis halen
Sta jij al te popelen om de speelgoedkast van je kindje te vullen? Let op, plastic speelgoed bevat ook vaak hormoonverstoorders. En kinderen steken speelgoed vaak in hun mond en worden zo extra blootgesteld. Ftalaten doen dienst als weekmakers om plastic flexibel te maken. Let op het CE-merk en kies zoveel mogelijk voor houten speelgoed, of speeltjes gemaakt van natuurrubber. De categorie "Babyspeelgoed" biedt fijn speelgoed voor de allerkleinsten. Ons houten speelgoed voldoet aan de hoogste eisen rond verven en houtbewerking.
Ook hier: fan van vintage? Let op met plastic speelgoed van voor 1980.
Tip: Welk speelgoed zet je op je geboortelijst? Ontdek het in onze blog: Wat is goed speelgoed voor baby's?
Waar moet ik op letten?
Bij Blabloom hoef je je geen zorgen te maken over de veiligheid van wat je koopt. We garanderen dat alles wat je in onze schappen vindt, vrij is van hormoonverstoorders. Om er zeker van te zijn dat de producten die je in je badkamer- en voorraadkast hebt staan ook veilig zijn, is het belangrijk om de ingrediëntenlijsten te controleren.
De meest gekende hormoonverstoorders zijn Bisfenol A (BPA), ftalaten, parabenen, brandvertragers, kwik, dioxine, …. zie je BzBP, DEP of DMP tussen de ingrediëntenlijst staan: vermijden, want dit zijn ftalaten. Soms staat het er ook gewoon voluit op: ftalaat (met nog iets ervoor dan). Vermijd verder producten met Triclosan, Benzofenon, Cyclotetrasiloxane, Butylhydroxyanisoe (BHA) en Ethylhexyl metroxycinnamaat (EHMC). Deze stoffen staan verplicht vermeld op de ingrediëntenlijst als een product ze bevat.
Wil je meer weten? De Gezinsbond bracht een handige informatiebrochure uit. Lees ‘m zeker even na.
Bronnen:
