Wat is Montessori?
Montessori is een opvoedvisie waarbij het ondersteunen van de zelfstandigheid van kinderen centraal staat. Het is van oorsprong een onderwijsvorm, ontwikkeld door de Italiaanse arts Maria Montessori. De nadruk ligt op onafhankelijkheid, zelfontdekking en de behoeften van ieder kind. Deze opvoedvisie is zowel op school als thuis toepasbaar. Deze visie wint aan populariteit, niet alleen in de vorm van specifieke Montessori-scholen, maar steeds meer mensen passen Montessori toe in hun opvoedstijl. Niet zo gek, want Montessori moedigt kinderen aan op te groeien tot volwassenen met zin voor verantwoordelijkheid, zelfvertrouwen en nieuwsgierigheid.
In deze blogpost ontdek je hoe je Montessori kan toepassen in het dagelijks leven met jonge kinderen. Of: hoe creëer je heel eenvoudig een omgeving die de ontwikkeling van je kind bevordert en hen in staat stelt hun volledige potentieel te benutten?
1. Stel het kind centraal
We bedoelen hiermee niet dat onze kinderen centraal moeten staan in ons gezin en ons leven, maar wel centraal in hun eigen leerproces. Observeer de interesses en behoeften van je kind en respecteer deze.
Hoe doe je dat?
- Neem de tijd om je kind te observeren. Wat interesseert hen? Wat daagt hen uit?
- Bied materialen en activiteiten aan die aansluiten bij de behoeften, de interesses en de ontwikkelingsfase van je kind.
- Moedig je kind aan om zelf te kiezen.
2. Creëer een veilige, voorbereide omgeving
Je kent Montessori misschien vooral van de typische meubels: lage kasten waaruit je kind zelf zijn spullen kan nemen, veilige opstapjes... dit is dan ook heel belangrijk binnen Montessori. Zorg voor een omgeving waarin kinderen veilig hun gang kunnen gaan en die de onafhankelijkheid ondersteunt.
Ontdek hoe collega Carmen een Montessori-speelomgeving creëerde voor haar dochter Oona.
Hoe creëer je een Montessori-omgeving?
- Zorg voor een opgeruimde, overzichtelijke ruimte waarin je kind makkelijk toegang heeft tot de materialen.
- Gebruik lage planken en kasten zodat je kind zelf speelgoed en leermaterialen kan pakken.
- Plaats een leertoren of een opstapje in de keuken en in de badkamer zodat je kind makkelijk overal bij kan.
- Bied materialen aan die gericht zijn op praktische vaardigheden: water inschenken, kleding knopen, schoonmaken...
3. Bevorder de zelfstandigheid
Montessori moedigt kinderen aan om zelfstandig te zijn en om verantwoordelijkheid te nemen voor wat ze doen.
Hoe bevorder je de zelfstandigheid van je kind?
- Moedig je kind aan veel zelf te doen: aankleden, opruimen, brood smeren, fruit snijden...
- Ook hier is een leertoren of een opstapje in de keuken en in de badkamer onmisbaar: zo kan je kind zelf dingen doen.
- Bied activiteiten aan om zelfstandigheid en vaardigheden te oefenen: water gieten, sorteren, kleren vouwen...
- Geef je kind keuzevrijheid binnen de grenzen die jij bepaalt.
4. Geduld en respect
Geduld en respect voor het kind zijn essentieel binnen Montessori.
Hoe pas ik geduld en respect toe in de opvoeding?
- Luister actief naar je kind. Erken hun gevoelens en behoeften.
- Bied ondersteuning als het nodig is, maar ga niet betuttelen of dingen doen voor je kind die het zelf kan.
- Geef je kind de tijd om een activiteit af te ronden.
- Moedig doorzettingsvermogen aan.
5. Stimuleer zintuiglijke ontwikkeling
De zintuigen zijn belangrijk voor de ontwikkeling van het kind. Speel hierop in in het spel en het dagelijks leven.
Hoe stimuleer ik zintuiglijke ontwikkeling bij mijn kind?
- Bied materialen en speelgoed aan dat de zintuigen stimuleert, zoals eenvoudige muziekinstrumenten en sensorisch speelgoed.
- Ga veel naar buiten: de natuur biedt een overvloed aan zintuiglijke ervaringen.
- Introduceer eenvoudige wetenschappelijke activiteiten (water kleuren met voedingskleurstof, experimenteren met drijven en zinken...) en andere activiteiten die de nieuwsgierigheid prikkelen
Conlusie
De Montessori-pedagogie biedt een waardevol kader voor het ondersteunen van de ontwikkeling van je kind. Stel je kind centraal, moedig zelfstandigheid en verantwoordelijkheidszin aan, daag je kind uit te experimenteren en door te zetten en voorzie een omgeving waar dit veilig kan. Zo breng je de principes van Montessori in de praktijk in jouw opvoeding.
Wat heb ik nodig om een Montessori-omgeving te creëren?
Begint het te kriebelen om je huis Montessori-proof te maken? De meubels van Manine helpen je zeker op weg, maar je komt vast al een heel eind zonder iets nieuws aan te schaffen. Maak de onderste planken van je boekenrek vrij of gebruik een laag tafeltje, plaats opstapjes zodat je kind overal bijkan, zorg dat het eetgerief van je kind binnen handbereik staat en bied enkele eenvoudige gebruiksvoorwerpen aan zoals een broodplankje, een botermesje, een kom, een kannetje... Zet deze samen op een dienblad met hoge randen of in een mandje dat je kind makkelijk kan hanteren.
Investeer in een mooie houten leertoren of keukenhulpje zodat je kind echt kan meehelpen bij het koken. Ook in de badkamer komt een leertoren van pas: zo kunnen kinderen zelf hun gezicht en hun handen wassen, tanden poetsen, haren kammen... Wat is een leertoren? Ontdek het in onze blog: Wat is een leertoren, wat zijn de voordelen van een leertoren en welke leertoren kies ik?
Meer tips nodig over samen koken? Lees onze blog "Samen aan de slag in de keuken: Koken met kinderen"
Gebruik je creativiteit en leg de nadruk op minimalisme (Montessori werkt het best bij opgeruimd en overzichtelijk) en natuurlijke materialen (die bieden visuele rust).
Hoe pas jij Montessori toe in jouw opvoeding?
